Hoe herken je een goede olijfolie en waar let je op?

Olijfolie is een onmisbaar ingrediënt in veel keukens. Maar met zoveel keuzes, hoe onderscheid je de pareltjes van de mindere goden? Kwaliteit beïnvloedt de smaak van je gerechten en je gezondheid. Het herkennen van goede olijfolie is een kunst die iedereen kan leren, mits je weet waar je op moet letten. Het gaat verder dan kleur; geur, smaak, etiket en opslag spelen allemaal een rol.

De wereld van olijfolie

Voordat we ingaan op kwaliteit, is het belangrijk de verschillende typen olijfolie te kennen. De meest gewaardeerde is extra vierge olijfolie. Deze is uitsluitend verkregen door mechanische middelen, koudgeperst, met een maximale zuurgraad van 0,8%. Vierge olijfolie is ook koudgeperst, maar mag een hogere zuurgraad hebben (tot 2%) en kan defecten vertonen. Gewone olijfolie, vaak 'pure olijfolie' genoemd, is een mix van geraffineerde en vierge olijfolie, minder smaakvol en voedzaam.

Belang van herkomst en persing

De herkomst van olijfolie zegt veel over de kwaliteit. Landen zoals Italië, Spanje, Griekenland en Portugal staan bekend om hun olijfgaarden. Een goede olijfolie vermeldt vaak de specifieke regio of olijfvariëteit op het etiket. De persingsmethode is eveneens cruciaal. Koudgeperste olie behoudt de meeste voedingsstoffen en smaak, omdat geen extreme hitte of chemische oplosmiddelen worden gebruikt. Dit draagt bij aan complexe aroma's en gezonde eigenschappen.

Hoe ruik en proef je kwaliteit?

Het proeven van olijfolie is vergelijkbaar met wijn. Gebruik een klein glaasje, houd het in je hand om de olie op lichaamstemperatuur te brengen, en draai het om de aroma’s vrij te maken.

De geurtest

Ruik aan de olie. Een kwaliteitsolie moet fris en fruitig ruiken, met tonen van vers gemaaid gras, groene appels of tomatenblad. Vermijd oliën die muf, ranzig of metaalachtig ruiken; dit zijn tekenen van slechte kwaliteit of oxidatie.

De smaakbeleving: bitter, peperig en fruitig

Neem een kleine slok en laat de olie door je mond rollen. Een goede extra vierge olijfolie heeft een balans van fruitige tonen, een lichte bitterheid (van polyfenolen) en een peperige afdronk achter in je keel. Dit laatste, een lichte kriebel, is een teken van oleocanthal, een ontstekingsremmer. Zoete of neutrale smaken zijn vaak een indicatie van een minderwaardige of te oude olie.

Etiket lezen als een expert

Het etiket van een fles olijfolie bevat waardevolle informatie die je helpt bij je keuze.

Zuurtegraad en oogstdatum

Zoek naar de zuurgraad (aciditeit). Voor extra vierge olijfolie moet deze onder de 0,8% liggen. Hoe lager de zuurgraad, hoe beter de kwaliteit. Belangrijk is ook de oogstdatum. Olijfolie wordt niet beter met de jaren. Verse olie is het lekkerst en bevat de meeste antioxidanten. Koop olie die maximaal 12 tot 18 maanden na de oogst is.

Keurmerken en certificeringen

Let op keurmerken zoals DOP of BOB, die garanderen dat de olijfolie uit een specifieke regio komt en volgens traditionele methoden is geproduceerd. Biologische certificeringen kunnen ook een indicatie zijn van zorgvuldige productie.

Opslag voor optimale houdbaarheid

Eenmaal thuis, bewaar je olijfolie op een koele, donkere plaats, weg van direct zonlicht en hitte. Licht, lucht en warmte zijn de grootste vijanden en versnellen het oxidatieproces. Een donkere fles helpt hierbij. Correcte opslag zorgt ervoor dat je langer kunt genieten van de superieure smaak en gezondheidsvoordelen van je kwaliteitsolie.