Wat is het juiste woord: gebeurt of gebeurd?
In de Nederlandse taal komen we regelmatig woorden tegen die sterk op elkaar lijken, maar totaal verschillende betekenissen en functies hebben. Dit kan snel verwarrend worden, zeker bij woorden zoals 'gebeurt' en 'gebeurd'. In dit artikel leggen we je het verschil uit en geven we tips om het juiste woord te kiezen.
De betekenis en het gebruik van 'gebeurt'
Wat betekent 'gebeurt'?
'Gebeurt' is een vervoeging van het werkwoord 'gebeuren'. Je gebruikt het wanneer je spreekt over iets dat op dit moment plaatsvindt of in de nabije toekomst zal plaatsvinden. Het is een vorm die hoort bij de tegenwoordige tijd.
Voorbeelden van 'gebeurt'
Denk aan zinnen zoals:
'Wat gebeurt er hier?' of
'Het gebeurt niet vaak dat we regen hebben in juli.'
In beide zinnen zie je dat 'gebeurt' iets beschrijft dat nu of regelmatig voorkomt.
De betekenis en het gebruik van 'gebeurd'
Wat betekent 'gebeurd'?
'Gebeurd' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'gebeuren'. Je gebruikt het wanneer je spreekt over iets dat in het verleden heeft plaatsgevonden. Vaak zie je dit woord in combinatie met hulpwerkwoorden zoals 'heeft', 'is' of 'zal'.
Voorbeelden van 'gebeurd'
Denk aan zinnen zoals:
'Er is iets vreemds gebeurd.' of
'Wat heeft er gisteravond gebeurd?'
In deze zinnen geeft 'gebeurd' aan dat het om een voltooide actie gaat.
Hoe kies je het juiste woord?
Controleer de tijd en functie van het werkwoord
Om te bepalen of je 'gebeurt' of 'gebeurd' moet gebruiken, kijk je naar de tijd en functie van het werkwoord in de zin. Spreek je over iets dat nu gebeurt? Dan gebruik je 'gebeurt'. Spreek je over iets dat al gebeurd is? Dan kies je voor 'gebeurd'.
Een handige truc om te onthouden
Een tip: in de tegenwoordige tijd eindigt een werkwoordsvorm in de derde persoon enkelvoud (hij/zij/het) vaak op '-t'. Denk aan 'hij loopt', 'zij zegt' en dus ook 'het gebeurt'. Bij een voltooid deelwoord is er geen '-t' aan het eind als de stam op een medeklinker eindigt, zoals bij 'gebeurd'.
Veelgemaakte fouten met 'gebeurt' en 'gebeurd'
Veel mensen verwarren deze twee woorden omdat ze qua klank bijna hetzelfde zijn. Bovendien is het niet altijd duidelijk of een situatie in de tegenwoordige tijd of in de voltooide tijd wordt bedoeld. Het helpt om altijd even rustig de zin te analyseren en de hierboven besproken regels toe te passen.
Conclusie
Of je nu 'gebeurt' of 'gebeurd' moet schrijven, hangt af van de tijd en de functie van het werkwoord in de zin. Gebruik 'gebeurt' in de tegenwoordige tijd en 'gebeurd' als het gaat om een voltooid deelwoord. Door je bewust te zijn van de context kun je voortaan de juiste keuze maken en fouten voorkomen. Blijf oefenen, en al snel zal het vanzelf goed gaan!
